Liệu sự tiến bộ này có đang thách thức đặc quyền sáng tạo nghệ thuật của con người, hay chỉ là một công cụ hỗ trợ mở ra những chân trời mới?
AI Trong Điện Ảnh Việt Nam: Thành Tựu và Tranh Cãi
Tại thị trường Việt Nam, bộ phim kinh dị Quỷ Nhập Tràng của đạo diễn Pom Nguyễn và nhà sản xuất Đoàn Nhất Trung đã tạo nên cơn sốt phòng vé với doanh thu vượt 92 tỷ đồng chỉ sau 7 ngày công chiếu (theo Box Office Vietnam). Với số lượng suất chiếu và sức cạnh tranh đáng kể, tác phẩm không chỉ giữ vững vị thế mà còn được kỳ vọng sẽ tiếp tục thúc đẩy dòng phim kinh dị trong nước. Dàn diễn viên thực lực như Vân Dung, Khả Như, Quang Tuấn cùng cốt truyện rùng rợn đậm chất tâm linh đã để lại dấu ấn mạnh mẽ, dù vẫn tồn tại một số hạn chế về tình huống, phong cách hù dọa và hóa trang.
Điểm nhấn gây tranh luận nằm ở phần âm nhạc: toàn bộ nhạc phim, từ ca khúc chủ đề đến nhạc nền và giọng hát, đều được tạo ra bởi AI. Thông tin này không chỉ khiến khán giả bất ngờ mà còn dấy lên câu hỏi trong giới chuyên môn: Liệu AI có đang đe dọa sinh kế của các nghệ sĩ? Trong khi đó, một sản phẩm khác, MV Bức Tranh Đại Việt, sử dụng công nghệ AI để tôn vinh giá trị văn hóa và lịch sử Việt Nam, lại cho thấy tiềm năng tích cực của công nghệ này trong việc truyền tải thông điệp ý nghĩa.
AI và Nghệ Thuật: Cơ Hội Hay Thách Thức?
Trên bình diện quốc tế, việc ứng dụng AI trong nghệ thuật không còn xa lạ. Từ năm 2016, các bộ phim như Sunspring hay Do You Love Me đã đánh dấu sự hiện diện của AI trong khâu sáng tác kịch bản. Gần đây, các dự án lớn như Secret Invasion của Marvel hay What Jennifer Did của Netflix tận dụng AI trong thiết kế poster, chỉnh sửa hình ảnh và xây dựng phân đoạn. AI không chỉ dừng lại ở vai trò hỗ trợ mà còn tham gia sâu hơn vào việc phân tích dữ liệu, tạo kịch bản mới, đề xuất cải thiện cốt truyện, thậm chí dự đoán doanh thu – như cách Warner Bros sử dụng Cinelytic AI hay Sony Pictures ứng dụng ScriptBook.
Tuy nhiên, sự gia tăng của AI cũng kéo theo những tranh cãi gay gắt về bản quyền, đạo đức và tính chân thực. Trong âm nhạc, ranh giới giữa tài năng con người và sự đổi mới của AI ngày càng mờ nhạt, đặt ra thách thức về pháp lý và sự công bằng cho các nghệ sĩ. Liệu AI là bước tiến đột phá hay một mối đe dọa làm lu mờ cảm xúc – yếu tố cốt lõi của nghệ thuật?
Tiềm Năng và Giới Hạn Của AI Trong Điện Ảnh
Tại Việt Nam, nhiều đạo diễn trẻ đã đón nhận AI như một công cụ sáng tạo đầy triển vọng. Các MV triệu view như Bức Tranh Đại Việt, Tiệc Trắng hay Mắt Bão của đạo diễn Phạm Vĩnh Khương minh chứng cho khả năng sản xuất nội dung chất lượng cao chỉ với một chiếc điện thoại thông minh, từ tôn vinh văn hóa dân tộc đến truyền tải thông điệp xã hội. AI không chỉ đơn giản hóa quy trình tiền sản xuất – lập lịch trình, chọn địa điểm – mà còn hỗ trợ phân tích kịch bản và tối ưu hóa hiệu quả.
Dẫu vậy, những hạn chế của AI cũng dần bộc lộ. Với Quỷ Nhập Tràng, ca khúc chủ đề do AI sáng tác bị nhận xét thiếu cảm xúc, chưa truyền tải trọn vẹn thông điệp của phim. Tương tự, MV Em Ơi Ví Dầu của Đan Trường – một trong những sản phẩm tiên phong ứng dụng AI – vấp phải chỉ trích khi hình ảnh nhân vật thiếu tự nhiên, đơ cứng. Những ví dụ này cho thấy, dù AI có thể tạo ra sản phẩm nhanh chóng và tiết kiệm chi phí, nó vẫn chưa thể thay thế hoàn toàn sự tinh tế và chiều sâu cảm xúc của con người.
Cân Bằng Giữa Công Nghệ và Nghệ Thuật
AI là một dòng chảy tất yếu của thời đại, khẳng định sự tiến bộ của nhân loại. Tuy nhiên, việc sử dụng hay lạm dụng nó phụ thuộc vào chính con người – những người tạo ra và điều khiển công nghệ. Trong tương lai, AI sẽ tiếp tục thâm nhập sâu hơn vào nghệ thuật, đặc biệt là điện ảnh – lĩnh vực vốn đã gắn liền với công nghệ. Lịch sử cho thấy con người luôn thích nghi với sự thay đổi, từ cách mạng công nghiệp đến thời đại số. Khác biệt hiện nay chỉ nằm ở tốc độ và mức độ nhạy bén mà chúng ta cần có.
Dù mang lại lợi thế về hiệu suất và chi phí, AI không thể thay thế yếu tố cốt lõi của nghệ thuật: cảm xúc và tính độc đáo. Một kịch bản do AI viết có thể logic và hoàn chỉnh, nhưng dấu ấn cá nhân và sự sáng tạo đột phá – những giá trị làm nên bản sắc của nghệ thuật – vẫn là đặc quyền của con người. Như nhà văn Nam Cao từng khẳng định, nghệ thuật không cần “những người thợ khéo tay” mà đòi hỏi “những người biết đào sâu, tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi”.
Kết Luận: AI Là Công Cụ, Không Phải Chủ Thể
Sự kết hợp giữa AI và nghệ thuật hứa hẹn tạo ra những bước tiến mới, nhưng mục tiêu lâu dài vẫn là duy trì sự cân bằng và bền vững trong sáng tạo. AI là công cụ hỗ trợ đắc lực, không phải kẻ thay thế. Nếu con người biết tận dụng tối đa tiềm năng của nó, đồng thời không ngừng làm mới bản thân, thoát khỏi lối mòn tư duy, thì nỗi lo về AI sẽ chỉ như màn sương sớm tan biến khi bình minh đến. Bởi lẽ, nghệ thuật đích thực không chỉ nằm ở kỹ thuật mà còn ở trái tim và tâm hồn – những giá trị mà không thuật toán nào có thể sao chép.
