Mùi hương của tuổi thơ và sự trở về
Tùng sinh năm 1997, lớn lên giữa những hàng tre xanh rì rào, ruộng lúa thơm mùa gặt và những bó lá bưởi mẹ treo ngoài hiên mỗi chiều gội đầu. Hồi bé, Tùng từng gội bằng nước bồ kết nấu trong nồi đất, từng rửa mặt bằng bọt lá trầu không giã nát – những hình ảnh ấy thấm vào tiềm thức, để rồi lớn lên giữa thành phố, anh bỗng… nhớ.
“Thứ mình nhớ không phải là mùi của sản phẩm – mà là mùi của ký ức.”
Tùng kể, ngày còn đi học xa nhà, mỗi lần mở túi đồ mẹ gửi lên là thơm lừng mùi vỏ bưởi, củ sả – như một góc quê lặng lẽ đi theo con.
Và rồi, chính những mùi hương thân quen ấy kéo anh trở về – trở về không chỉ làng, mà về với lối sống chậm, sâu, bền và thật.
Xà bông – mảnh ghép xưa cũ giữa thế giới mới
Trong khi đa phần bạn bè cùng lứa hướng đến công việc công sở, marketing, khởi nghiệp công nghệ, Tùng lại bắt đầu nghiên cứu cách làm xà bông thủ công từ các tài liệu xưa, rồi kết hợp với kiến thức hóa học hiện đại. Tùng không gọi mình là nghệ nhân hay nhà sáng lập, anh chỉ khiêm tốn nói: “Mình là người làm bánh xà bông.”
Nhưng mỗi bánh xà bông của anh là kết tinh của bản sắc và sáng tạo:
- Có loại từ vỏ cam phơi nắng và nghệ vàng.
- Có loại từ lá trầu không, kết hợp mật ong và tinh dầu tràm.
- Có bánh xà bông chống côn trùng làm từ sả, bưởi và hương nhu – được bà con vùng quê rất thích.
Anh quan niệm rằng:
“Xà bông không cần phải sang. Chỉ cần sạch, lành, và mang hơi thở của đất.”
Người kể chuyện làng trong thời đại TikTok
Tưởng rằng nội dung như thế sẽ khó “viral” trong thế giới giải trí nhanh, vậy mà những video của Tùng lại gây nghiện theo một cách rất lạ:
- Không nhạc nền bắt tai.
- Không hiệu ứng sặc sỡ.
- Chỉ có tiếng khuấy đều, tiếng cắt xà bông “rắc rắc”, ánh sáng của bếp và tiếng nói trầm ấm.
Và rồi, mỗi video là một câu chuyện: về cây nghệ trồng bao lâu mới thu hoạch, về cách chọn bồ kết đúng mùa, về sự kiên nhẫn khi đợi 4 tuần để một bánh xà bông “chín”.
Tùng đã làm sống lại ký ức của bao người: “Tôi nhớ bà tôi cũng gội đầu bằng bồ kết thế này”, “Mẹ tôi hay ngâm sả, tắm cho con nít mùa mưa”, “Lâu rồi mới thấy lại chiếc nồi đất như hồi nhỏ”…
TikTok của Tùng trở thành một kênh văn hóa, nơi lưu giữ và kể lại những điều tưởng như đã biến mất.
Truyền thống không lỗi thời – chỉ cần được kể lại đúng cách
Tùng không chỉ làm sản phẩm, mà còn tạo giá trị văn hóa. Anh khuyến khích giới trẻ trồng cây cỏ quanh nhà, hiểu về dược tính của thảo mộc, và tự tay làm ra thứ mình dùng.
“Càng làm, mình càng tin: những thứ truyền thống không lỗi thời. Chỉ là mình chưa biết kể lại chúng theo cách gần gũi hơn thôi.”
Không tổ chức workshop ồn ào, Tùng chọn cách dẫn từng người về làng, đến tận xưởng nhỏ của mình, ngồi cắt bánh xà bông, ngửi thử tinh dầu và nghe tiếng chim hót ngoài vườn.
Mỗi bánh xà bông là một lát cắt của quê nhà
Tùng bảo, làm xà bông cũng giống như nấu ăn: phải nêm bằng cảm xúc.
Vì thế, anh không sản xuất đại trà, không nhận đơn quá nhiều. Thay vào đó, mỗi bánh xà bông được đóng gói cẩn thận, kèm một tấm thiệp nhỏ viết tay, có khi là một câu thơ, một lời cảm ơn.
“Mình muốn người nhận thấy mình đang được tặng một phần quê nhà – không phải sản phẩm, mà là cảm xúc.”
Xà bông là cái cớ – điều Tùng thật sự làm là giữ hồn Việt
Không cần sân khấu lớn, không khẩu hiệu to. Tùng Xà Bông đang làm công việc của một người gìn giữ – gìn giữ văn hóa sống, thói quen tốt, mùi hương cũ và tình người quê.
Anh giúp chúng ta hiểu rằng:
- Truyền thống không nhất thiết phải nằm trong bảo tàng.
- Sản phẩm địa phương không hề thua kém hàng nhập ngoại – nếu ta đủ yêu và làm tử tế.
- Lối sống chậm – giản dị – thật lòng vẫn còn chỗ đứng, nếu ta dám chọn.
Và từ những mẻ xà bông thảo dược, những video kể chuyện cây cỏ, Tùng đang âm thầm viết tiếp một cuốn sách không chữ – nơi quê hương không chỉ là nơi để nhớ, mà là nơi để bắt đầu.
